Privaat Vuurwapenbesit: ’n Noodsaaklike Reg in ’n Gewelddadige Land
PRIVAAT VUURWAPENBESIT: ’N NOODSAAKLIKE REG IN ’N GEWELDDADIGE LAND
Hennie Heymans
Inleiding
As ’n afgetrede polisiebeampte is dit vir my duidelik: die wettige besit van vuurwapens vir selfverdediging voorkom misdaad. Misdadigers dink twee keer voordat hulle ’n huis teiken, want hulle weet die inwoners kan gewapen wees. Hierdie afskrikking is nie te onderskat nie—dit red lewens.
In ’n land waar die polisie nie meer in staat is om elke burger te beskerm nie, is dit juis die verantwoordelike, gewapende burger wat ’n verskil maak. Wanneer gemeenskappe hulself kan verdedig, is daar minder misdaad en minder ondersoeke vir die SAPD. Daar heers relatiewe vrede in woonbuurte waar burgers paraat en voorbereid is.
Maar om die publiek in een van die gewelddadigste lande ter wêreld te ontwapen, terwyl die staat self duisende van sy eie wapens verloor, gaan my verstand te bowe. Dit is nie net onlogies nie—dit is gevaarlik.
Hoeveel staatswapens word verloor?
Volgens navorsing deur die Wêreldwye Inisiatief teen Transnasionale Georganiseerde Misdaad besit meer as 502 staatsagentskappe in Suid-Afrika saam ongeveer 2,2 miljoen vuurwapens. Jaarliks word ongeveer 1 800 van hierdie wapens gesteel of verlore, en slegs die SAPD rapporteer gereeld verliese.¹
Tussen 2003 en 2013 is meer as 18 000 staatswapens vermis. In een geval het 178 wapens van ’n enkele stasie (Norwood) verdwyn voordat dit eers opgemerk is tydens ’n moordondersoek. Hierdie wapens beland dikwels in die onwettige mark, waar hulle gebruik word in roof, moord, afpersing en bendegeweld.²
Die dubbele standaard
Terwyl die staat nie eens weet hoeveel van sy wapens vermis is nie, moet privaat individue:
- ’n Motivering skryf vir selfverdediging
- ’n Sielkundige toets slaag
- ’n Skietkursus voltooi
- ’n SAPD-inspeksie van hul kluis ondergaan
- Jaarliks hernu en aan streng voorwaardes voldoen
Hierdie proses is kostelik, tydrowend en dikwels vernederend. Tog is dit die privaat vuurwapeneienaars wat die minste bydra tot vuurwapenmisdaad.³
Die werklike bedreiging
Die onwettige wapens wat Suid-Afrika binnekom via Zimbabwe, Namibië en Mosambiek is ’n ernstige bedreiging. Maar ’n groter bron van misdaadwapens is die staat self. Die SAPD en SANW rapporteer nie behoorlik nie, en bewysstukke verdwyn uit polisiebewaring sonder enige aanspreeklikheid.
Die gevolg? Misdadigers is beter bewapen as burgers. En as privaat besit verder beperk word, sal ons onsself nie kan verdedig nie—soos in die Kongo van die 1960’s, waar wettige wapens ontneem is en chaos gevolg het.⁴
Slotgedagte
Privaat vuurwapenbesit is nie ’n bedreiging nie—dit is ’n reg en ’n noodsaaklikheid in ’n land waar die staat faal om sy eie wapens te beskerm. In plaas daarvan om wettige eienaars te kriminaliseer, moet die regering sy eie huis in orde bring.
Die reg om jouself en jou gesin te beskerm is nie ’n voorreg nie—dit is ’n grondbeginsel van vryheid en verantwoordelikheid.
Bronne
- Irish-Qhobosheane, Jenni. “South Africa’s Lost and Stolen Guns.” Global Initiative Against Transnational Organized Crime, 2021. https://globalinitiative.net/analysis/south-africa-guns/
- Broodryk, Jacques. “SAPD verloor duisende wapens – AfriForum eis ondersoek.” AfriForum Nuus, 15 Junie 2023. https://afriforum.co.za/sapd-verloor-duisende-wapens-afriforum-eis-ondersoek/
- Heitman, Helmoed-Römer. South African Armed Forces. Johannesburg: Ashanti Publishing, 1990.
- Baines, Gary. South Africa’s Commanders and Conflicts. Cape Town: UCT Press, 2002.
